Uit de Eurobarometer, een halfjaarlijks opinieonderzoek van Verian (voorheen Kantar Public) dat uitgevoerd wordt in opdracht van het Europees Parlement, blijkt dat immigratie, wonen en klimaatveranderin in Nederland veel vaker als problematisch worden gezien dan in de rest van de Europese lidstaten. Volgens Bart Koenen van Verian is dat voor een groot deel verklaarbaar.
''Deze drie onderwerpen zijn voor de meeste politieke partijen speerpunten in hun campagnes voor de aanstaande Tweede Kamer verkiezingen.''
De drie onderwerpen krijgen – mede door de politieke campagnes – veel aandacht in de landelijke media, en vooral nieuwsmedia hebben een belangrijke agendasetting-functie. “De media bepalen niet zozeer hoe mensen over deze onderwerpen denken of waarom ze het problematisch vinden, maar zorgen er vooral voor dat dit de onderwerpen zijn waarover het meest wordt gesproken en gediscussieerd.” Zo wordt immigratie door 30% van de Nederlanders als één van de twee meest belangrijke problemen gezien, terwijl dat in de rest van de EU-landen met 14% een stuk minder is. “Echter is de definitie ‘problematisch’ voor meerdere uitleg vatbaar. “Zo vindt de één het tekort aan opvangplekken voor asielzoekers problematisch, terwijl in de perceptie van de ander juist de hoge instroom het grootste probleem vormt.”
Tweespalt over klimaatverandering
Hetzelfde tweespalt zien we bij het onderwerp klimaatverandering. In de rest van de EU vindt 16% klimaatverandering één van de twee meest belangrijke problemen van dit moment. In Nederland is dat met 45% een stuk hoger. “Maar ook hier zien we binnen deze groep bezorgde burgers een tweedeling van tegengestelde meningen in het publieke debat. Zo ziet een grote groep Nederlanders de klimaatverandering en de gevolgen voor het milieu als het grootste probleem van dit moment, terwijl veel andere Nederlanders de maatregelen om deze klimaatverandering tegen te gaan juist als het grote probleem zien.”
Meer consensus over de woonmarkt
Ook het onderwerp wonen wordt in Nederland vaker als een probleem gezien dan in de rest van de EU (30% versus 10%). Volgens Koenen liggen de publieke en politieke meningen over de problemen op de woningmarkt dichter bij elkaar, maar is het woningtekort in Nederland daadwerkelijk een groter maatschappelijk probleem dan in de meeste andere EU-landen. “Het woontekort raakt grote groepen mensen, in zowel de koop- als (particuliere) huursector. De consensus over hoe dit moet worden opgelost, is echter veel groter dan als het gaat over de onderwerpen immigratie en klimaatverandering.”