In de Toegankelijkheidsmonitor onderzoekt De Nederlandsche Bank (DNB) hoe het staat met de toegankelijkheid van het Nederlandse betalingsverkeer voor consumenten. Om een compleet beeld te geven is het hierbij van groot belang om ook moeilijker bereikbare en zelden gehoorde doelgroepen te betrekken. Denk bijvoorbeeld aan minder of niet digitaal vaardigen, mensen met een lichte verstandelijke beperking of fysieke beperking, laaggeletterden of mensen die de Nederlandse taal niet machtig zijn.
Een uitdaging die naadloos aansluit bij Verian’s visie dat goed onderzoek inclusief moet zijn. De uitvoering van dit onderzoek was ons dan ook op het lijf geschreven. In dit artikel zetten we uiteen hoe we voor de DNB toegankelijkheidsmonitor ook de lastigst te bereiken doelgroepen hebben weten te betrekken.
NIPObase panel
De basis voor het onderzoek vormde het NIPObase respondentenpanel. Dit panel bestaat uit 105.000 personen en staat bekend als het beste panel van Nederland. De grote omvang, de hoge mate van respresentativiteit omdat mensen niet zichzelf aanmelden maar on- en offline hiervoor benaderd worden, en de representatie van lastig bereikbare doelgroepen, dragen hier zeker aan bij. Op dit laatste punt hebben we de laatste jaren extra ingezet om onze belofte van inclusief onderzoek waar te kunnen maken. Voor de Toegankelijkheidsmonitor gebruikten we het NIPObase panel voor een respresentatieve doorsnede van de Nederlandse bevolking. Daarnaast breidden we het onderzoek uit met extra steekproeven onder moeilijker te bereiken doelgroepen om ook afzonderlijke uitspraken over deze groepen te kunnen doen.
Panelleden nemen vragenlijst af
Ondanks de mogelijkheden die het NIPObase panel biedt wat betreft betrekken van moeilijker bereikbare doelgroepen, was er voor de Toegankelijkheidmonitor meer nodig. Mensen met een verstandelijke beperking, laaggeletterden, niet digitaal vaardigen en mensen die de Nederlandse taal niet beheersen zijn -logischerwijs- namelijk niet of nauwelijks vertegenwoordigd in het panel. We vroegen daarom panelleden of zij iemand kenden die tot één van deze groepen behoort, en of ze bereid waren een vragenlijst bij deze kennis telefonisch of face-to-face af te nemen. Marsha Hilhorst, onderzoeker bij Verian: “zo’n 950 panelleden gaven gehoor aan de oproep. Naast de kleine vergoeding die de panelleden hiervoor ontvingen, heeft naar mijn idee ook het maatschappelijke belang van het onderwerp bijgedragen aan de grote bereidwilligheid. Men vindt het goed dat er aandacht is voor hoe hun laaggeletterde buurvrouw of niet digitaal vaardige familielid zijn of haar bankzaken kan regelen.”
Via belangenorganisaties
Om extra mensen met een auditieve of visuele beperking te bereiken, benaderden we belangenverengingen met de vraag de vragenlijst te verspreiden onder hun leden. Bijvoorbeeld via hun website of nieuwsbrief. Omdat het online invullen van de vragenlijst mogelijk een drempel kan zijn voor deze mensen, boden we ook de mogelijkheid om het interview telefonisch of face-to-face te doorlopen met iemand van Verian.
Interviewen bij de moskee
Eerste generatie migranten vormden een andere lastig te bereiken doelgroep. Om voldoende inzicht in deze groep te krijgen, gingen we gericht naar ze op zoek. We zochten contact met de belangenvereniging om het onderzoek onder hun leden te verspreiden. Daanaast spraken enquêteurs die Turks, Marokkaans Arabisch en/of Berbers beheersen o.a. bij buurthuizen, moskeeën en op straat oudere migranten aan met de vraag of zij mee wilden werken aan het interview. Op enkele mensen na die geen tijd hadden of sceptisch waren over de anonimiteit, leidde deze gerichte aanpak tot een grote bereidwilligheid tot deelname.
Toegankelijke vragenlijst
Naast de verschillende wervings- en interviewmethoden om goed aan te sluiten bij moeilijk bereikbare doelgroepen, zorgden we ook voor een toegankelijke online vragenlijst. Zo maakten we een vragenlijst die geschikt was voor het omzetten naar gesproken tekst met software die vaak wordt gebruikt door mensen met een visuele beperking. Daarnaast maakten we gebruik van een groter lettertype, toonden we één vraag per scherm en gaven duidelijke aanwijzingen.
Uitgebreide mix voor inclusief onderzoek
Met de combinatie van verschillende manieren van werven, diverse mogelijkheden om aan de vragenlijst deel te nemen, inzet van panelleden om interviews bij bekenden af te nemen en een aangepaste online vragenlijst voor bepaalde doelgroepen hebben we iedereen kunnen betrekken. Een uitgebreide mix voor inclusief onderzoek waarmee De Nederlandse Bank goed zicht heeft gekregen op de toegankelijkheid van het Nederlandse betalingsverkeer. Ook voor de lastigst te bereiken groepen mensen die ook vaak in onderzoek over het hoofd worden gezien. “En dat is heel waardevol, want juist deze groepen verdienen extra aandacht, zodat niemand in Nederland achterblijft”, aldus Marsha.
.svg)
Back
